Beyin pili ameliyatı beynin derin çekirdeklerinin düşük voltajda, yüksek frekanslı elektrik akımıyla sürekli olarak uyarılarak istemsiz titreme, kasılma, hareketlerde yavaşlama gibi hareket bozukluklarının düzeltilmesini amaçlar.
Parkinson hastalığı, distoni ve esansiyel tremor (titreme) hastalıklarının tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır ve uygun hastalarda yüz güldürücü sonuçlar vermektedir. Son yıllarda, ilaca dirençli çok odaklı epilepsi (sara hastalığı), ciddi depresyon, takıntı-zorlama (obsesif-kompulsif) hastalığı, Tourette hastalığı, madde bağımlılığı gibi hastalıklarda da kullanılır hale gelmiştir
Beyin pili en çok Parkinson hastalığı, distoni ve esansiyel tremor (ellerde ve vücutta istemsiz titreme) gibi hareket bozukluklarında tercih edilir. Bu hastalıklarda, ilaç tedavisine yeterli yanıt alınamayan veya yan etkiler nedeniyle ilaçların kısıtlı kullanılabildiği durumlarda beyin pili ameliyatı devreye girer.
Son yıllarda beyin pili teknolojisi daha geniş bir kullanım alanına sahip olmaya başlamıştır. Özellikle ilaca dirençli epilepsi, obsesif kompulsif bozukluk (takıntı-zorlama hastalığı), Tourette sendromu, ciddi depresyon ve hatta madde bağımlılığı gibi bazı nörolojik ve psikiyatrik rahatsızlıklarda da umut verici sonuçlar elde edilmektedir.
Ameliyat Öncesi Süreç
Beyin pili tedavisine karar verilmeden önce hasta, kapsamlı bir değerlendirme sürecinden geçer. Bu değerlendirme:
-
Nörolojik muayene
-
Yüksek çözünürlüklü beyin MR incelemesi
-
Gerekli durumlarda psikiyatrik ve nöropsikolojik testler
ile gerçekleştirilir. Nöroloji, beyin cerrahisi ve psikiyatri uzmanlarının ortak kararıyla hasta ameliyata uygun bulunursa işlem planlanır.
Beyin MR görüntüleri özel bilgisayar yazılımlarına aktarılır. Bu yazılımlar sayesinde beynin hangi bölgesine ne şekilde ulaşılması gerektiği, milimetrik hassasiyetle belirlenir. Ameliyat sabahı hastanın başına hedefleme çerçevesi yerleştirilir ve tomografi ile MR görüntüleri birleştirilerek işlem sırasında ulaşılacak noktalar kesinleştirilir.
Ameliyat Nasıl Yapılır?
Beyin pili ameliyatı, hastanın durumuna göre ya tamamen uyutularak (genel anestezi altında) ya da ameliyat sırasında bilinç açık kalacak şekilde (uyanık cerrahi) yapılabilir. Ameliyat sırasında başın ön kısmında iki küçük kesi açılır ve kafatasına yaklaşık 1 cm çapında delikler açılır. Bu deliklerden, daha önce belirlenen beyin bölgelerine yaklaşık 2 mm çapında elektrotlar yerleştirilir.
Elektrotlar, cilt altından geçirilen ince bir kabloyla köprücük kemiğinin altına yerleştirilen ve kalp pili benzeri çalışan bir cihaza (beyin pili) bağlanır. Tüm sistem cilt altında kalacak şekilde kapatılır ve kesiler dikilir.
Ameliyat Sonrası Süreç
Hastalar genellikle 3 ila 5 gün hastanede gözetim altında tutulur. Ameliyattan yaklaşık 2 hafta sonra, yerleştirilen pilin ayarları yapılır. Bu ayarlar, hastanın semptomlarına göre kademeli olarak düzenlenebilir ve zamanla en uygun elektriksel uyarı seviyesi belirlenir.